Voorwoord

In deze uitgave is duurzaamheid van verpakken en verpakkingen het centrale thema. Niet zo verwonderlijk gezien de actualiteit in de verpakkingssector en het maatschappelijk sentiment in het algemeen. Met wederom de Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) die in 2030 onherroepelijk een feit zal zijn als één van de katalysatoren. Met de verandering van richtlijn naar wetgeving ontwikkelt zich duurzaamheid nog meer van een van de – weliswaar belangrijke – aspecten naar een absolute randvoorwaarde voor het verpakkingsproces.

Na een bezoek aan de Nederlandse Empack in Den Bosch werd ik nog maar eens gesterkt in mijn overtuiging dat er meerdere wegen naar duurzaamheid leiden. We hebben niet voor niks de zes R’s. Hadden we er aanvankelijk vier (reduce, reuse, recycle, refuse), daar zijn inmiddels ‘rethink’ en ‘resource’ bijgekomen. 

Die zes R'en leiden op hun beurt tot diverse routes. Zo is er al een aantal jaren een sterke tendens om zoveel mogelijk monomateriaal toe te passen in verpakkingsmateriaal. Daar zouden we de kwalificaties rethink en recycle op kunnen plakken. Maar ook op het gebied van biokunststoffen doen ook steeds nieuwe innovaties hun intrede op de markt (resource). Een sterk voorbeeld is dat van diepvriesfrietproducent Lamb Weston, die inmiddels 60 procent van het aardoliegebaseerde polyethyleen (PE) in de verpakking heeft vervangen door een biogebaseerd alternatief. En hoe toepasselijk wil je het hebben als je weet dat dat ook nog eens gemaakt wordt van gebruikt frituurvet…

Een andere route is weer die van herbruikbare verpakkingen (reuse). Konden we in de vorige editie al de marktpiloot melden van het herbruikbare champignonbakje dat begin 2026 in een beperkt aantal supermarkten in Mechelen te vinden zal zijn; deze keer leest u over het labo-onderzoek dat gestart is naar de risico’s op het gebied van voedselveiligheid die herbruikbare verpakkingen met zich meebrengen. Dit onderzoek dat geïnitieerd is door Pack4Food en door verschillende vakgroepen aan de UGent wordt uitgevoerd, focust op de risico’s die in de verschillende stadia in het proces kunnen optreden.

Ook een hele bijzondere ontwikkeling is te zien in het HolyGrail-project (recycle). Daarin kunnen verschillende soorten verpakkingsmaterialen door middel van digitale watermerken in sorteerinstallaties van elkaar kunnen worden gescheiden. Dat gebeurt met infraroodtechniek. Het project is nu zo ver dat er binnen afzienbare tijd daadwerkelijk dergelijke verpakkingen van enkele grote merken in het supermarktschap te vinden zullen zijn.

KU Leuven maakt zich verder sterk voor het ontwikkelen van verpakkingsmachines die duurzamer verpakken mogelijk maken. En daar zijn in deze uitgave ook enkele voorbeelden van te zien (rethink en reduce).

Tot slot waren we op bezoek bij Vanheede waar ondanks alle reguliere sorteertechnieken nog het laatste restje ongerijmd afval uit de PMD-verpakkingsstroom wordt gehaald (recycle). Met als doel om de recyclagepercentages van de steeds waardevollere verpakkingsmaterialen nog verder op te schroeven.