"Consumenten willen 'duurzaam', maar de hogere prijs doet velen afhaken"
Duurzaamheid is niet langer een optie, maar een noodzaak voor de doe-het-zelfsector. Consumenten verwachten steeds vaker milieuvriendelijke producten, terwijl wetgeving bedrijven dwingt om transparanter en groener te werken. Maar hoe vertaalt zich dat in de praktijk? Welke uitdagingen en kansen komen hierbij kijken? Piet De Coninck, gedelegeerd bestuurder van HIMA Benelux, deelt zijn inzichten over de belangrijkste ontwikkelingen en de impact op leveranciers en retailers.
Honderden spelers, één missie
De doe-het-zelfmarkt is een diverse sector met een breed scala aan leveranciers en retailers. Grote ketens zoals Gamma, Hubo en Brico domineren de markt, maar daarachter schuilt een complex netwerk van fabrikanten, toeleveranciers en distributeurs. In totaal zijn er in de Benelux honderden spelers actief. De uitdaging? Duurzaamheid verankeren in de volledige waardeketen, van grondstofwinning tot eindproduct in de winkel.
Waarom is duurzaamheid een belangrijk thema in de doe-het-zelfsector?
Piet De Coninck: "Twee grote drijfveren spelen een rol: de consument en de wetgeving. Consumenten, vooral jongere generaties, zeggen dat ze duurzame producten willen. Maar zodra de prijs stijgt, haken velen af. Dit maakt het voor retailers en leveranciers lastig om duurzaamheid winstgevend te implementeren. En dan is er ook nog de wetgeving. De Europese Unie stelt hoge eisen via onder andere de Green Deal, de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive). Bedrijven moeten hun milieu-impact transparant maken en verbeteren. Vooral voor kmo’s brengt dit een zware administratieve last met zich mee. Grote bedrijven kunnen de benodigde expertise en middelen vrijmaken, maar voor kleinere spelers gaat het soms te snel."
Welke stappen heeft de sector al gezet?
"HIMA heeft een duurzaamheidsroadmap ontwikkeld op basis van gesprekken met leden en workshops met leveranciers. Hieruit kwamen vier prioriteiten naar voren: klimaat, duurzame verpakking, duurzaam inkopen en circulariteit. We informeren en ondersteunen onze leden hierin. We werken samen met retailers op Europees niveau.
Zeven doe-het-zelfassociaties uit landen als Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje hebben de krachten gebundeld om een gezamenlijke aanpak te ontwikkelen samen met Edra, de Europese retailfederatie .
Een van de speerpunten is het meten van de CO2-uitstoot doorheen de hele supply chain, van producent tot consument. Dit helpt knelpunten bloot te leggen en gerichte verbeteringen door te voeren."
Wetgeving noopt tot verandering
Hoe gaan leveranciers om met deze ontwikkelingen?
"Leveranciers staan onder druk van zowel retailers als wetgeving. Grote retailers zoals Intergamma en Brico moeten tegen 2026 rapporteren volgens de CSRD-wetgeving. Dit betekent dat ze niet alleen hun eigen impact in kaart moeten brengen, maar ook die van hun leveranciers. Hierdoor krijgen leveranciers steeds vaker vragen over hun CO2-uitstoot, gebruikte materialen en sociale impact. Systemen zoals Ecovadis worden veel gebruikt om duurzaamheidsprestaties te meten. Sommige leveranciers hebben hier al ervaring mee, maar voor velen is dit nieuw terrein. Bovendien gelden er strenge regels voor bepaalde grondstoffen, zoals hout en metalen. De EU Deforestation Regulation (EUDR) verplicht bijvoorbeeld dat de herkomst van hout tot aan de bron getraceerd kan worden. Dit dwingt leveranciers om transparanter te zijn over hun productieprocessen en sourcingstrategieën."
"Grote retailers eisen steeds vaker duurzaamheidsverklaringen, audits en naleving van nieuwe standaarden zoals digitale productpaspoorten"
Welke uitdagingen zijn er voor leveranciers?
"Veel leveranciers werken kleinschalig en hebben niet altijd de middelen om uitgebreide duurzaamheids-rapportages op te stellen. Toch kunnen ze niet achterblijven. Grote retailers eisen steeds vaker duurzaamheidsverklaringen, audits en naleving van nieuwe standaarden zoals digitale productpaspoorten. Wie zich hier niet op voorbereidt, loopt het risico uitgesloten te worden van de markt. Verder moeten leveranciers omgaan met verschillende certificeringen en standaarden. Ecovadis en Sedex zijn veelgebruikte systemen, maar ook FSC-certificering voor hout en Cradle-to-Cradle-certificering voor bouwmaterialen worden steeds vaker verplicht. Dit vergt niet alleen administratieve inspanningen, maar ook investeringen in duurzamere productiemethoden."
Uniforme rapportage
Welke initiatieven nemen retailers om duurzaamheid te bevorderen?
"Retailers werken steeds vaker samen om duurzaamheid naar een hoger niveau te tillen. Zo hebben zeven Europese doe-het-zelfassociaties gezamenlijk met de Europese Retailfederatie een consultant aangesteld om een uniforme methode voor CO2-rapportage te ontwikkelen. Dit helpt leveranciers om zich beter aan de wetgeving aan te passen en tegelijk concurrentieel te blijven.
Daarnaast zien we initiatieven zoals verplichte ecolabels en strengere eisen voor verpakkingen en materialen. Een ander voorbeeld is het Klimaatplein, waarbij retailers en leveranciers samenwerken om de CO2-uitstoot te verminderen, onder andere via efficiënter transport en duurzamere productieprocessen. Dit soort samenwerkingen zorgt ervoor dat bedrijven niet alleen voldoen aan wetgeving, maar ook proactief waarde toevoegen."
Wat is jouw advies aan leveranciers die willen inspelen op deze veranderingen?
"Begin klein, maar begin. Breng je waardeketen in kaart: weet waar je grondstoffen vandaan komen, hoe duurzaam je productieprocessen zijn en welke risico’s er spelen. Gebruik beschikbare tools zoals Ecovadis en werk samen met klanten om te bepalen wat haalbaar is. Leveranciers die proactief met duurzaamheid aan de slag gaan, zullen op lange termijn de sterkste spelers in de markt blijven. Een eerste stap is om je CO2-uitstoot en energieverbruik in kaart te brengen. Dit kan via een eenvoudige quick scan of door bestaande benchmarks te raadplegen. Vervolgens is het belangrijk om een actieplan op te stellen: welke processen kunnen efficiënter, welke materialen kunnen duurzamer en welke certificeringen zijn relevant voor jouw marktsegment?"
